एलआयसी विविध जीवन विमा पॉलिसी योजना देते. या योजना अनेक धोरणात्मक अटींसह येतात जेणेकरून एखादी व्यक्ती त्यांच्या गरजेनुसार जीवन संरक्षण योजना निवडू शकेल. एकदा एखादी मुदत निवडली की, पॉलिसी मुदतीच्या दिलेल्या कालावधीसाठी चालते जी जीवन संरक्षण लाभ प्रदान करते. तथापि, जर एखाद्याला मुदत संपण्यापूर्वी त्याची LIC पॉलिसी योजना संपवायची असेल तर? ते कसे करता येईल?
मुदत संपण्यापूर्वी लोक त्यांची पॉलिसी योजना समाप्त करू शकतात. या प्रक्रियेला पॉलिसी प्लॅनचे सरेंडरिंग म्हणतात. समर्पण मूल्याचा अर्थ आणि विविध समर्पण मूल्याची गणना कशी करावी हे समजून घेऊया.
सरेंडर व्हॅल्यू तुम्हाला काय समजते?
एलआयसी अंतर्गत कोणत्याही पॉलिसीला सरेंडर करणे म्हणजे विमा कंपनीला त्याच्या प्रीमियमच्या रूपात भरलेल्या पैशांचा एक भाग परत मिळतो, जरी पूर्ण कालावधी पूर्ण करण्यापूर्वी शुल्क कापल्यानंतर. समर्पण मूल्य हे पॉलिसी थांबवण्याचा निर्णय घेताना विमा कंपनीला देय रक्कम/ रक्कम आहे आणि LIC कडून ते मूर्त रूप धारण करते.
एलआयसीला तीन पूर्ण वर्षांचे प्रीमियम भरल्यानंतरच मूल्य देय आहे. पॉलिसीधारक आपली पॉलिसी त्याला पाहिजे तेव्हा कधीही सरेंडर करण्याचा पर्याय निवडू शकतो. पॉलिसी सरेंडर केल्यानंतर, कंपनी सरेंडर मूल्य देते ज्यामुळे कव्हरेज संपुष्टात येते.
याव्यतिरिक्त, कॉर्पोरेशन एक विशेष सरेंडर मूल्य देते जे एकतर हमीदार समर्पण मूल्याच्या बरोबरीचे किंवा जास्त असते.
एलआयसी पॉलिसी सरेंडर
एखादी व्यक्ती ULIPs, एंडॉमेंट इत्यादी पॉलिसी समर्पित करू शकते, जी विमा आणि गुंतवणूक दोन्ही देतात. हे लक्षात ठेवले पाहिजे की जर तुम्ही मुदतपूर्तीचे फायदे नसलेल्या टर्म प्लॅनला सरेंडर केले तर पॉलिसीमध्ये विलंब होईल.
जेव्हा पॉलिसी सरेंडर केली जाते तेव्हा खालील गोष्टी घडतात:
- समर्पण केलेले मूल्य विमा कंपनीला दिले जाते.
- कव्हरेज थांबते
- भविष्यात पॉलिसी पुनरुज्जीवनाला वाव नाही.
- पॉलिसीला लागू असलेले सर्व फायदे लागू होणे बंद होतात.
तुमच्या एलआयसी पॉलिसीला सरेंडर केल्याचे तोटे
एलआयसीची पॉलिसी सरेंडर न करण्याचा सल्ला दिला जातो. तथापि, एलआयसीचे पॉलिसीधारक अनपेक्षित परिस्थितीमुळे किंवा आर्थिक समस्यांमुळे पॉलिसी प्रीमियमची काळजी घेऊ शकत नसल्यास, तो तेच आत्मसमर्पण करू शकतो आणि चांगल्या दृष्टीकोनातून पुढे जाऊ शकतो.
पॉलिसी सरेंडरचे काही तोटे:
- एखाद्या व्यक्तीचा एकमेव हेतू असल्याने, एलआयसी पॉलिसी किंवा कोणत्याही प्रकारच्या पॉलिसीमध्ये गुंतवणूक करणे म्हणजे तो भविष्यात आपल्या कुटुंबाचे आर्थिक पैलू सुरक्षित करू इच्छितो. जेव्हा एखादी व्यक्ती आपली एलआयसी पॉलिसी समर्पण करते, तेव्हा हेतू पराभूत होतो कारण लाइफ कव्हर फॅक्टर आता उपलब्ध नाही.
- आता, समजा एखाद्या व्यक्तीला मूलभूत कारणांमुळे 3 वर्षे पूर्ण होण्याआधी त्यांची LIC पॉलिसी सरेंडर करायची आहे. सरेंडर केलेले मूल्य शून्य होईल जसे आधी सांगितले होते की सरेंडर केलेले मूल्य पूर्ण तीन वर्षांच्या प्रीमियम भरल्यानंतरच लागू होते.
- आपण असे म्हणूया की त्या व्यक्तीने एक विशिष्ट धोरण स्वीकारले आहे. तरीही, काही वर्षांनंतर, तो पुन्हा त्याच पॉलिसीमध्ये गुंतवणूक करू इच्छितो, म्हणून त्याला वाढीव प्रीमियमची रक्कम विनाकारण भरावी लागेल. हे त्या व्यक्तीच्या वयात वाढ झाल्यामुळे घडते, ज्यामुळे पुढे अधिक धोका निर्माण होतो.
- कोणत्याही एलआयसी पॉलिसीला लागू असलेल्या अटी आणि शर्तींवर अवलंबून, अधिग्रहित बोनस दिले जातात. आतापासून एखाद्या व्यक्तीने आपले पॉलिसी सरेंडर केले आहे, त्याला ते फायदे मिळणार नाहीत आणि त्याने प्रीमियम म्हणून भरलेल्या रकमेचा फक्त एक छोटासा भाग मिळेल.
समर्पण मूल्याचे विविध प्रकार
दोन भिन्न समर्पण मूल्य प्रकार आहेत;
- हमी समर्पण मूल्य आणि
- विशेष समर्पण मूल्य
हमी समर्पण मूल्य
गॅरंटीड सरेंडर व्हॅल्यू अंतर्गत, जर एखाद्या विमा कंपनीला पॉलिसीची मुदतपूर्तीपूर्वी पॉलिसी संपवायची असेल तर त्याला/तिला गॅरंटीड सरेंडर व्हॅल्यू नावाची विशिष्ट रक्कम दिली जाते.
एलआयसी ब्रोशरनुसार:
गॅरंटीड समर्पण मूल्य = 30% X एकूण प्रीमियम भरले.
पहिल्या वर्षाचे प्रीमियम आणि अपघात लाभ किंवा टर्म रायडरसाठी जोडलेले सर्व प्रीमियम किंवा प्रीमियम यामधून वगळण्यात आले आहेत.
भरली जाणारी टक्केवारी पॉलिसी प्लॅन आणि ज्या वर्षी एखादी व्यक्ती पॉलिसी सरेंडर करेल त्यावर अवलंबून असू शकते. टक्केवारीला सहसा सरेंडर व्हॅल्यू फॅक्टर असे म्हटले जाते, जे पॉलिसी मानदंडांच्या थेट प्रमाणात असते. हे असेही सूचित करते की पॉलिसी परिपक्वता जवळ येताच भरण्याची टक्केवारी हळूहळू वाढविली जाईल.
-
गॅरंटीड समर्पण मूल्याची गणना कशी करावी?
उदाहरण घ्या; आपण असे म्हणूया की हरीशने एलआयसीचा जीवन अमर योजना खरेदी केली आहे. पॉलिसीचा कालावधी 20 वर्षे आहे. त्याला वार्षिक 35,000 रुपये समावेशक कर भरावा लागतो. आपण म्हणूया की तिसऱ्या वर्षानंतर, त्याला त्याची पॉलिसी सरेंडर करण्याची इच्छा आहे. आता त्याला काही पैसे मिळणार आहेत, म्हणजे गॅरंटीड सरेंडर व्हॅल्यू. याची गणना केली जाऊ शकते;
-
सूत्र:
टक्केवारी/सरेंडर मूल्य घटक*(सुरुवातीची रक्कम*त्याने गुंतवलेल्या वर्षांची संख्या) = 30 %*(35,000*3) = INR 31,500
टक्केवारी/ सरेंडर मूल्य घटक = 30%
आता, जर हरीशलाही काही निहित बोनस मिळवायचे असतील, तर निहित बोनससाठी सरेंडर व्हॅल्यूची गणना केली जाईल,
एक निहित बोनस हा एक बोनस आहे जो त्याच्या पॉलिसीच्या परिपक्वताच्या वेळी विमा कंपनीला भरावा लागतो. समजा हरीशच्या पॉलिसीचे बोनस मूल्य INR 65,000 आहे. 18%सारख्या संचित बोनससाठी टक्केवारी किंवा समर्पण मूल्य घटक गृहीत धरा. समर्पण मूल्य म्हणून मोजले जाऊ शकते;
समर्पण मूल्य = टक्केवारी/समर्पण मूल्य घटक (18 %)*(संचित बोनस) = 18 %*(65,000) = INR 11,700
विशेष समर्पण मूल्य
समजा वैयक्तिक पॉलिसी बंद करण्याची इच्छा आहे. त्या बाबतीत, त्याला मिळणारी रक्कम हमीदार समर्पण मूल्यापेक्षा एकतर समान किंवा जास्त असेल आणि त्याला विशेष समर्पण मूल्य म्हणतात.
विशेष सरेंडर व्हॅल्यूची गणना पेड-अप रक्कम, बोनस (असल्यास) आणि सरेंडर व्हॅल्यू फॅक्टरने गुणाकार करून केली जाते.
-
सूत्र:
{(बेरीज*हप्त्यांची संख्या) +बोनस (असल्यास)}*समर्पण मूल्य घटक/टक्केवारी.
-
विशेष समर्पण मूल्याची गणना कशी करावी?
आपण एक उदाहरण घेऊ; एरियाने एलआयसीच्या नवीन जीवन आनंद पॉलिसी योजनेमध्ये 15 वर्षांसाठी 15,00,000 रुपये हमी रक्कम गुंतवली आहे. आता म्हणा, तिला वार्षिक 50,000 रुपये भरावे लागतील, जे ती तीन वर्षांसाठी देईल. समजा चौथ्या वर्षी तिला काही नवीन कारणांमुळे नवीन जीवन आनंद पॉलिसी सोपवायची इच्छा आहे.
विशेष सरेंडर व्हॅल्यूची गणना केली जाऊ शकते:
विशेष सरेंडर व्हॅल्यू = {(15, 00,000*(4/15) +40000}*40% = INR 176,000 गृहीत धरणे टक्केवारी/सरेंडर व्हॅल्यू फॅक्टर 40% आहे असे गृहीत धरले की बोनस गोळा केलेला INR 40,000 आहे . वरील दोन्ही प्रकरणांमध्ये दाखवले आहे, आता तुम्ही तुमच्या सरेंडर व्हॅल्यूचे मूल्य पटकन मोजू शकता. एखाद्याला त्यांना काय हवे आहे, ते काय विकत घ्यावे हे नेहमी माहित असले पाहिजे आणि परताव्यासाठी इतर आर्थिक उत्पादनांशी तुलना करू शकता. समजून घेण्यासाठी तुम्ही प्लॅनरची मदत घेऊ शकता संपूर्ण धोरण आणि त्याचे सरेंडर पेनल्टी कलम.
समर्पण मूल्य घटक
समर्पण मूल्य घटक म्हणजे बोनससह पॉलिसीच्या पेड-अप मूल्याचे टक्केवारी मूल्य. पॉलिसी योजनेच्या पहिल्या तीन वर्षांसाठी ते साधारणपणे शून्य असते. हे मूल्य तिसऱ्या वर्षापासूनच वाढत राहते. हे कंपनी ते कंपनी आणि विविध घटकांवर अवलंबून असते.
सरेंडर व्हॅल्यू फॅक्टरची गणना करण्यासाठी अनेक कंपन्या विविध पद्धती वापरतात. पॉलिसीचा प्रकार, परिपक्वता वेळ, पूर्ण पॉलिसी वर्ष आणि भाग घेणाऱ्या पॉलिसीच्या बाबतीत नफा निधीची कामगिरी यासारख्या घटकांचा वापर करून कंपनी सरेंडर व्हॅल्यू फॅक्टरची गणना करू शकते. प्रत्येक विमा कंपनी प्रॉडक्ट ब्रोशरमध्ये किंवा त्याच्या वेबसाइटवर सरेंडर व्हॅल्यू फॅक्टर जाहीर करणार नाही. एखादी व्यक्ती थेट विमा कंपनी किंवा एजंट कडून माहिती मिळवू शकते.
एलआयसी सरेंडर व्हॅल्यू कॅल्क्युलेटर
तुम्ही पाहिल्याप्रमाणे, LIC पॉलिसी कधीही सरेंडर करता येतात. यासाठी, सरेंडर व्हॅल्यू कॅल्क्युलेटर प्रकाशित केले जातात जेणेकरून एखाद्या व्यक्तीला त्याच्या पॉलिसी सरेंडर व्हॅल्यूचा योग्य अंदाज येतो. एखाद्याला आपल्या पॉलिसीसंदर्भात काही माहिती द्यावी लागते आणि व्होइला, कॅल्क्युलेटर, तुम्हाला सरेंडर व्हॅल्यूचा अंदाजे अंदाज देते.
एलआयसी सरेंडर व्हॅल्यू कॅल्क्युलेटर कसे वापरावे?
एलआयसी सरेंडर व्हॅल्यू कॅल्क्युलेटर कोणत्याही विमा कंपनीच्या फर्मवर सहजपणे ऑनलाइन वापरता येते. व्यक्तीला फक्त त्याचे नाव, फोन नंबर, योजनेचा प्रकार, मुदत कालावधी, हप्त्यांची संख्या, पेमेंट मोड, आणि प्रीमियम भरावा लागेल आणि पॉलिसी पूर्ण होण्याच्या कालावधीची काही मूलभूत माहिती द्यावी लागेल. एकदा त्याने या सर्व तपशीलांमध्ये प्रवेश केला की, कॅल्क्युलेटर त्याला ढोबळ समर्पण मूल्य प्रदान करतो.
कोणत्याही एलआयसीच्या समर्पण मूल्याची गणना करण्याचा हा सोपा आणि त्वरित मार्ग आहे. पण एक हेही समजून घेतले पाहिजे की तुमचे धोरण आत्मसमर्पण करून तुम्ही कोणत्याही जीवन संरक्षणापासून मुक्त व्हाल. म्हणून प्रत्येक घटक आधी घेण्यापूर्वी तपासा.
एलआयसी पॉलिसी कशी सोपवायची?
एलआयसी पॉलिसी सरेंडर करण्यासाठी खालील चरणांचे पालन करणे आवश्यक आहे:
पायरी 1: पॉलिसी बाँडसह एलआयसी शाखेच्या कामाच्या ठिकाणी भेट द्या. त्यासाठी, जेथे पॉलिसी विकत घेतली होती तेथून केवळ शाखेला भेट द्यायची आहे. कोणतीही पर्यायी शाखा विनंती स्वीकारू शकत नाही.
पायरी 2: आत्मसमर्पण प्रकार विचारा; अन्यथा, कोणी LIC- पॉलिसी-सरेंडर-फॉर्म प्रकार LIC वेबसाइटवरून डाउनलोड करू शकतो. स्वरूप बदलत राहतात, म्हणून शाखेकडूनच फॉर्म मागणे चांगले.
पायरी 3: एलआयसी पॉलिसी सरेंडर करण्यासाठी, एखादे आयडी पुरावा जसे आधार कार्ड किंवा पॅन कार्ड, रद्द केलेल्या चेक कॉपीच्या बाजूला आपले नाव लिहून ठेवता येईल.
पायरी 4: औपचारिकता पूर्ण झाल्यावर, रोख 7-10 दिवसात तुमच्या खात्यात जमा होईल.